Tuesday, 27 May 2008


Wayang Kulit iku sajinising pagelaran wayang saka kulit. Jinis wayang iki kang paling disenengi ing Tanah Jawa. Wayang iki digawe seka kulit kang ditatah lan dientha kaya dene manungsa. Umumé wayang kulit nggunaake lakon Wayang Purwa, nanging ana uga kang nganggo Crita Menak lan Babad Tanah Jawa, crita agama, perjuwangan, lan maneka warna crita liyane.
Wayang kulit dimainke ing layar putih kang sinebut kelir. Dene wayang-wayang kuwi ditancepake ing debog lan ana ing sisih tengen lan kiwa dhalang. Gamelan kang ana ing sisih mburi ngramaake pagelaran iki.

Panyebaran
Wayang kulit sumebar ing tanah Jawa lan uga perangan Nusantara, nanging wayang iki luwih disenengi dening wong Jawa Tengah lan saperangan Jawa Wetan. Ing antarane panggonan siji lan liyane nduwe gagrag dhewe-dhewe, sing paling gedhe yaiku Gagrag Ngayogjakarta karo Gagrag Surakarta. Gagrag Banyumas lan Gagrag Pesisiran uga kondhang ing tlatahe dhewe.
Ing jaman saiki, pagelaran wayang antuk owah-owahan. Campursari lan dhagelan mlebu ing antarane pagelaran mau. Amarga wayang uga wis mlebu dadi acara televisi, suwene pagelaran kang asline sewengi sok dikurangi dadi sawetara jam thok.

Uba Rampe
Cempala:thuthukan dhalang kanggo ngiringi antawacana lan omongan ing lakon.
Kelir:layar putih kang dibeber kanggo mainke wayang.
Blencong:Senthir kanggo gawe wewayangan, ing jaman saiki ana kalane senthir disulih nganggo petromax utawa lampu listrik.
Kepyak:digawe seka kuningan kanggo iringane dhalang.
Kothak:wadhah wayang lan kanggo dithuthuk Cempala
Gedebog/debog:kanggo tancepan wayang.
Gamelan:kanggo ngiringi pagelaran.

Simpingan
Akehe wayang ing kothak ora padha ing antarane dhalang siji lan liyane. Ana kang kurang seka 180, ana uga kang nganti 400 wayang. Wayang mau ana kang ditata ing pakeliran sisih tengen lan kiwa, ana uga kang ing njero kothak.

Simpingan Kiwa
Ing antarane kang ditata ana ing sisih kiwa yaiku:
Buta Brahala/Ditya Balasrewu
Kumbakarna
Tremboko
Bathara Gana
Nilarudraka
Bathara Kala
Karungkala
Bagaspati
Yudhakalakresna
Kala Pracona
Maesasura
Lembusura
Gajendramuka
Niwatakawaca
Prahasta
Wisnungkara
Jambumangli
Pancatnyana
Arimba
Suratimantra
Sekipu
Getahbanjaran
Prabakesa
Wisnungkara
Brajawikalpa
Brajalamatan
Yamadipati
Rajamala
Dasamuka Triwikrama/kurda
Dasamuka
Sumali
Rahwana
Bomantara
Wesiaji/Watuaji
Brajadentha
Brajamusthi
Indrajid/Meganandha
Bukbis/Pratalamaryam
Trisirah
Trinetra
Trikaya
Triweneh
Trimurdha
Dewantaka
Dewantumut
Narantaka
Sagsadewa
Kangsa
Duryudana
Kurupati
Setija/Bomanaraksura
Bogadenta
Sambu
{{BaladewaPrabu Baladewa]] kanthi maneka wanda (versi)
Gendara/Prabu Suwala
Sugriwa
Subali
Bathara Indra
Prabu Basudewa
Matswapati
Dhestharastra
Dasarata
Drupada
Salya
Bismaka
Kencakarupa
Rupakencaka
Basudewa Nom
Gardapati
Seta
Utara
Wratsangka
Bismaka
Setyajid
Resi Bisma
Ugrasena
Singamulangjaya
Setyaki
Sanga-Sanga/Jayasanga
Arya Prabu Rukma
Wibisana
Supala
Suwanda
Adipati Karna
Dhresthajumena
Denthawilukrama
Nakula
Sadewa
Trigantalpati/Suman
Kumbayana
Narasoma
Narayana
Lesmanamandrakumara/Sarojakusuma
Bathara Panyarikan
Bathara Mahadewa
Samba
Setyaka
Warsakusuma
Rukmarata
Wisanggeni
Pinten
Tangsen
Denawa Bajang/Sukasrana
Bayi Denawa

Simpingan Tengen
Kang ditata ing sisih tengen diwiwiti seka wayang Brahala/Dewa Amral/Dewa Mambang dipungkasi nganggo wayang bayen.
Brahala/Dewa Amral/Dewa Mambang
Prabu Tuguwasesa/Jaya Pusaka/Renggani Sura (versi Yogyakarta/Ki Timbul)
Bathara Bayu
Bima/Werkudara
Dhandunwacana
Ramabarghawa
Pulasiya
Bratasena/Dwijasena/Wijasena
Jagal Abilawa/Billawa
Guru Putra
Bathara Brama
Gandamana
Bathara Tantra
Danaraja/Danapati
Antareja
Gathutkaca
Suryakaca
Abiyasa Kurda (marah)
Jaya Sumpena
Sasikirana
Antasena
Bathara Baruna
Puthut Guritna
Wisnu Kapiwara
Anoman
Resi Mayangkara
Bathara Guru
Bathara Wisnu
Kresna
Kresna Dipayana (Prabu Abiyasa)
Narasinga
Ramawijaya
Mahapunggung
Watugunung
Arjunasasrabahu
Kuncara Kresna
Kuncara Kresna Nom
Sentanu
Kamajaya
Dasarata
Kresna Dipayana
Palasara
Manumayasa
Pandu Dewanata
Kariti/Katili/Wilikiti
Sekutrem
Puntadewa
Yudistira
Abiyasa Nom
Dewabrata
Arjuna
Dananjaya
Leksmana Widagda
Suryatmaja/Suryaputra
Permadi
Ciptaning
Wijakangka
Yama Widura
Abimanyu
Parikesit
Dewasrani
Bathara Surya
Bathara Kamajaya
Sakri
Sucitra
Sumantri
Wrehatnala
Sanjaya
Pancawala
Priyambada
Irawan
Sumitra
Sidapaksa
Jaya Sampurna
Bambangan (srambahan)
Bathara Narada
Arimbi Yaksi
Bathari Durga
Anjani
Jembawati
Setyaboma
Rukmini
Dresanala
Erawati
Surtikanthi
Banowati
Gendari
Kunthi
Drupadi
Madrim
Trijatha
Bathari Uma
Bathari Supraba
Bathari Wilutama
Dewi Amba sakadhang
Bathari Sri
Sinta
Sembadra
Srikandhi
Larasati/Rarasati
Utari
Pregiwa
Pregiwati
Sumpaniwati
Siti Sundari
Titisari
Sang Hyang Wenang
Dewa Ruci
Wayang Bayen/putran

Wayang Dhudahan
Wayang dhudahan yaiku wayang kang ora melu disimping nanging mung disimpen ana sajroning kotak. Biasane wayang dhudahan kuwi klebu wayang sing kerap dilakokake dening Ki Dhalang. Contone wayang dhudahan :

1. Dhudahan Kurawa
Patih Sengkuni
Pandhita Durna
Burisrawa
Dursasana
Kartamarma
Jayadrata
Durmagati, Durgempa, Durmuka, lan sapiturute
Aswatama
Citraksa
Citraksi

2. Dhudahan Pandhita lan Dewa
Begawan Abiyasa
Begawan Sempani/Sapwani
Resi Wisrawa
Begawan Wilwuk
Nagaraja
Anantaboga
Badawangananala

3.Dhudahan Raseksa (buta) Prepat
Cakil
Bragalba
Buta Rambut Geni
Buta Terong

4. Dhudahan Panakawan
Semar
Gareng
Petruk
Bagong
Togog/Catugora
Bilung/Sarawita
Cantrik
5. Dhudahan Keparak
Keparak/Emban ayu kembar
Ampil-ampil
Limbuk
Cangik

6. Dhudahan Prajurit
Patih Udawa
Druwajaya
Pragota
Prabawa
Patih Tuhayata
Patih Saragupita
Patih Adimanggala
Patih Sabrangan
Ampyak/Prampogan
Wisata lan Wilmuka
Demang Sarapadha/Cekruktuna
Wadyabala Buta Pringgodani (Kalabendana, lsp)
Wadyabala Buta Ngalengka (Anggisrana,Yuyu Rumpung, Wil Kathaksini lsp)
Wadyabala Buta Kajiman/Bajulbarat
Wayang Setanan
Prajurit Kethek Tambak

7. Dhudahan Wanara
Anila
Anggada
Jembawan
Trigangga/Triyangga
Kapi Anggeni
Kapi Indrajanu
Kapi Suwida
Kapi Pramujabahu
Kapi Kingkin
Kapi Warjita/Cacingkanil
Kapi Janulen
Kapi Menda
Kapi Cucak Rawun
Kapi Saraba

8. Dhudahan Sato Kewan
Gajah(Liman/Dwipangga/Diradha/Matengga.)
Banteng (Andhaka)
Macam (Simo/Sardhula)
Ula (Sarpa/Taksaka)
Celeng (wraha)
Garudha
Kidhang
Landhak
Jaran (Kudha)

9. Dhudahan Pusaka
Kreta Kencana
Maneka warna gegaman (Gadha, keris, jemparing, lsp)

Thursday, 22 May 2008

Tresno inggih puniko ...

Kata guru BIOLOGI ku:Cinta seperti amoeba bersel SatuTidak dapat dilihat dengan mata telanjangKata guru FISIKA ku:Cinta sebagai sumber listrik bertegangan tinggiBisa berbahaya bila ada yang menyentuhnya secara langsungKata guru MATEMATIKA ku:Cinta ibarat soal persamaan kuadratIa selalu meminta jawabanAtas dasar semua pertanyaannya yang sulitKata guru KIMIA ku:Cinta bagian semua molekul terkecilSuatu unsur yang tidak bisa dibagi-bagi lagiKata guru GEOGRAFI ku:Cinta indentik dengan anginDapat diketahui keberadaannya dgn merasakan kesejukannyaKata guru SENI MUSIK ku:Cinta itu suatu rangkaian nada syahduMengalun indah mengikuti irama lagu dan jiwaKata guru SOSIOLOGI ku:Cinta itu bersifat universalBerhak dan wajib dimiliki oleh semua manusia di duniaKata guru PPKN ku:Cinta adalah pelajaran bab kasih sayangTempat kita harus belajar untuk saling menghargaiKata guru BAHASA ku:Cinta adalah suatu kata yang bermakna kompleks. Takkan selesai didiskusikan,takkan tuntas jika dibahas

Sunday, 11 May 2008

Ndeso’isme… oleh : Ust. Abdullah Muadz

Deso (baca ndeso) itulah sebutan untuk orang yang norak, kampungan, udik, shock culture, Countrified dan sejenisnya. Ketika mengalami atau merasakan sesuatu yang baru dan sangat mengagumkan, maka ia merasa takjub dan sangat senang, sehingga ingin terus menikmati dan tidak ingin lepas, kalau perlu yang lebih dari itu. Kemudian ia menganggap hanya dia atau hanya segelintir orang yang baru merasakan dan mengalaminya. Maka ia mulai atraktif, memamerkan dan sekaligus mengajak orang lain untuk turut merasakan dan menikmatinya, dengan harapan orang yang diajak juga sama terkagum-kagum sama seperti dia.Lebih dari itu ia berharap agar orang lain juga mendukung terhadap langkah-langkah untuk menikmatinya terus-menerus. Hal ini biasa, seperti saya juga sering mengalami hal demikian, tetapi kita terus berupaya untuk terus belajar dari sejarah, pengalaman orang lain, serta belajar bagaimana caranya tidak jadi orang norak, kampungan alias deso.Semua kampus di Jepang penuh dengan sepeda, tak terkecuali dekan atau bahkan Rektorpun ada yang naik sepeda datang ke kampus. Sementara si Pemilik perusahaan Honda tinggal di sebuah apartemen yang sederhana. Ketika beberapa pengusaha ingin memberi pinjaman kepada pemerintah Indonesia mereka menjemput pejabat Indonesia di Narita. Dari Tokyo naik kendaraan umum, sementara yang akan dijemput, pejabat Indonesia naik mobil dinas Kedutaan yaitu mercy.Ketika saya di Australia berkesempatan melihat sebuah acara ceremoni dari jarak yang sangat dekat, dihadiri oleh pejabat setingkat menteri, saya tertarik mengamati pada mobil yang mereka pakai Merk Holden baru yang paling murah untuk ukuran Australia. Yang menarik, para pengawalnya tidak terlihat karena tidak berbeda penampilannya dengan tamu-tamu, kalau tidak jeli mengamati kita tidak tahu mana pengawalnya. Di Sidney saya berkenalan dengan seorang pelayan restoran Thailand. Dia seorang warga Negara Malaysia keturunan cina, sudah selesai S3,sekarang lagi mengikuti program Post Doc, Dia anak serorang pengusaha yang kaya raya.Tidak mau menggunakan fasilitas orang tuanya malah jadi pelayan. Dia juga sebenarnya dapat beasiswa dari perguruan tingginya.Satu bulan saya di jepang tidak melihat orang pakai hp communicator, mungkin kelemahan saya mengamati. Dan setelah saya baca Koran ternyata konsumen terbesar hp communicator adalah Indonesia. Sempat berkenalan juga dengan seorang yang berada di stasiun kereta di Jepang, ternyata dia anak seorang pejabat tinggi Negara, juga naik kereta. Yang tak kalah serunya saya juga jadi pengamat berbagai jenis sepatu yang di pakai masyarakat jepang ternyata tak bermerek, wah ini yang deso siapa yaa?Sulit membedakan tingkat ekonomi seseorang baik di jepang atau di Australia, baik dari penampilannya, bajunya, kendaraannya, atau rumahnya. Kita baru bisa menebak kekayaan seseorang kalau sudah tahu pekerjaan dan jabatanya di perusahaan. Jangan-jangan kalau orangjepang diajak ke Pondok Indah bisa Pingsan melihat rumah segitu gede dan mewahnya. Rata-rata rumah disana memiliki tinggi plafon yang bisa dijambak dengan tangan hanya dengan melompat. Sehingga duduknya pun banyak yang lesehan. Sampai akhir hayatnya Rasulullah tidak membuat istana Negara dan Benteng Pertahanan (khandaq hanyalah strategi sesaat, untuk perang ahzab saja), padahal Rasulullah sudah sangat mengenal kemawahan istana raja-raja Negara sekelilingnya, karena Beliau punya pengalaman berdagang. Ternyata Beliau tidak menjadi silau terus ikut-ikutan latah ingin seperti orang-orang. Lalu dimana aktivitas kenegaraan dilakukan? Mengingat beliau sebagai kepala Negara. Jawabannya ya di masjid.Beliau punya banyak jalan yang legal untuk bisa membangun istana. Di Mekkah nikah dengan janda kaya, di madinah jadi kepala Negara, punya hak prerogative dalam mengatur harta rampasan perang dan ada jatah dari Allah untuk dipergunakan sekehendak beliau, belum hadiah dari raja-raja. Tetapi mengapa beliau sering kelaparan, ganjal perut dengan batu, puasa sunnah niatnya siang hari, shalat sambil duduk menahan perih perut dan seterusnya.Ketika Indonesia sedang terpuruk, Hutang lagi numpuk, rakyat banyak yang mulai ngamuk, Negara sedang kere, banyak yang antri beras, minyak tanah, minyak goreng dll. Maka harga diri kita tidak bisa diangkat dengan medali emas turnamen olah raga, sewa pemain asing, banyak ceremonial yang gonta-ganti baju seragam, baju dinas, merek mobil, proyek mercusuar, dll, dsb, dstBangsa ini akan naik harga dirinya kalo utang sudah lunas, kelaparan tidak ada lagi, tidak ada pengamen dan pengemis, tidak ada lagi WTS (di Malaysia “Wanita Tak Senonoh”) , angka kriminal rendah, korupsi berkurang, punya posisi tawar terhadap kekuatan global. Maka orang Deso (alias norak) tidak mampu mengatasi krisis karena tidak bisa menjadikan krisis sebagai paradigma dalam menyusun APBD dan APBN. Nah karena yang menyusun orang-orang norak maka asumsi dan paradigma yang dipakai adalah Negara normal atau bahkan mengikut Negara maju. Bayangkan ada daerah yang menganggarkan Sepak Bola 17 Milyar sementara anggaran kesranya 100 juta, wiiieh!Akhirnya penyakit norak ini menjadi wabah yang sangat mengerikan dari atas sampai bawah :- Orang bisa antri Raskin sambil pegang hp- Pelajar bisa nunggak SPP sambil merokok- Orang tua lupa siapkan SPP, karena terpakai untk beli tv dan kulkas- Orang bule mabuk krn kelebihan uang, Orang kampung mabuk beli minuman patungan- Pengemis bisa pake walkman sambil goyang kepala- Para Pengungsi bisa berjoged dalam tendanya- Orang beli Gelar akademis di ruko-ruko tanpa kuliah- Ijazah S3 luar negeri bisa di beli sebuah rumah petakan gang sempit di cibubur- Kelihatannya orang sibuk ternyata masih sering keluar masuk Mc Donald- Kelihatannnya orang penting, ternyata sangat tahu detail dunia persepakbolaan.- Kelihatan seperti aktivis tapi habis waktu untuk mencetin hp- 62 tahun merdeka, lomba-lombanya masih makan kerupuk saja- Agar rakyat tidak kelaparan maka para pejabatnya dansa dansi di acara tembang kenangan.- Agar kampanye menang harus berani sewa bokong-bokong bahenol ngebor- Agar masyarakat cerdas maka sajikan lagu goyang dombret dan wakuncar- Agar bisa disebut terbuka maka harus bisa buka-bukaan- Agar kelihatan inklusif mk hrs bisa menggandeng siapa saja, kl perlu jin tomang jg digandengYang lebih mengerikan lagi adalah supaya kita tidak terlihat kere, maka harus bisa tampil keren. Makin kiamatlah kalo si kere tidak tahu dirinya kere.*) Artikel ini mengalami penjiplakan/ plagiasi oleh Ika S. Creech (Putra Indonesia Asli, kini bertempat tinggal di Paris, Perancis dan bekerja sebagai Pembawa Acara di salah satu stasiun di Perancis).

Friday, 9 May 2008

Marsya Fathy Amanina

heoo... cikuakk... piiikkkk
cupiiiiik, ata......
hap lalu di tapak

Marsya dan Ibu dan Ayah




Robbana hablana min Azwajina wa dzurriyyatina Kurrota a'yun waj ‘alni lil muttaqiina imaama." Yaa..Alloh, berikanlah kami pasangan hidup dan keturunan yang menyejukkan hati dan jadikanlah aku sebagai pemimpin dari orang-orang yang bertaqwa